Σχόλια για το σχέδιο Νόμου για τα Πνευματικά Δικαιώματα

Δημοσιεύτηκε στις

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΣΦΑΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Θέματα Λειτουργίας Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης (ΟΣΔ) και Ανεξάρτητων Οργανισμών Διαχείρισης (ΑΟΔ)

Αθήνα, 10-7-2017

  1. Οι διατάξεις του Νόμου ισχύουν για ΟΣΔ που είναι εγκαταστημένοι στην Ελληνική επικράτεια (άρθρο 2§1). Η σιγή περί του καθεστώτος που διέπει τους ΑΟΔ αλλά και η «εξαίρεση» των εντός ΕΕ εγκατεστημένων ΟΣΔ γεννά πολλά ερωτηματικά και θέτει καίρια ζητήματα «ίσης» μεταχείρισης τους, όπως και θέματα κοινοτικού δικαίου (reversediscrimination).
  2. Μόνον μερικές διατάξεις του Νόμου περί ΟΣΔ και δη, κάποιες από αυτές μάλλον ασύμβατες με τη φύση των ΑΟΔ, εφαρμόζονται επί ΑΟΔ (βλ. κατωτέρω).
  3. Ειδική ρύθμιση για ΑΟΔ με δεσπόζουσα θέση (άρθρο 51). Η διάταξη φωτογραφίζει την ΑΕΠΙ και γεννά ερωτηματικά ως προς τη «φιλοσοφία» του Νόμου που μοιάζει να ελλείπει και να υποκαθίσταται από φωτογραφικές «κατά παραγγελία» ρυθμίσεις.
  4. Ειδική πρόβλεψη ότι τα άρθρα 1 έως 55 εφαρμόζονται σε ΑΟΔ εκτός ΕΕ που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Ομολογία ασυμβατότητας με το κοινοτικό κεκτημένο ή αντίστροφη διακριτική μεταχείριση;
  5. Άρθρο 3. Σύμφωνα με το άρθρο αυτό ο ΟΣΔ απαιτείται είτε να μην έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα είτε να ελέγχεται από τους δικαιούχους. Οι προϋποθέσεις αυτές τίθενται διαζευκτικά και (κακώς)όχι σωρευτικά. Η έννοια δε του «ελέγχου» από τα μέλη δεν προσδιορίζεται στο Νόμο. Η ΑΕΠΙ με τον υφιστάμενο ή προβλεπόμενο από το Νόμο «έλεγχο» από τα μέλη της και διορισμένο προσωρινό επίτροπο παραμένει σύμφωνα με το σχέδιο, ΟΣΔ ή είναι ΑΟΔ και ποιος θα το αποφασίσει;
  6. Κατά συνέπεια, κερδοσκοπικές νομικές οντότητες, όπως η ΑΕΠΙ, μπορούν να είναι ΟΣΔ και όχι ΑΟΔ αρκεί να «ελέγχονται» από τα μέλη του χωρίς να προσδιορίζεται σε τι ακριβώς συνίσταται ο έλεγχος και ποιος εν τέλει αποφασίζει εάν μια οντότητα είναι ΟΣΔ ή ΑΟΔ. Εάν αντί ΓΣ ή Εποπτικού Συμβουλίου μια ΑΕ ελέγχεται από τα μέλη της δυνάμει καταστατικών προβλέψεων περί π.χ. «Ελεγκτικής Επιτροπής» ποιος/τι βαθμός ελέγχου απαιτείται;
  7. Άρθρο 3γ. Δίνεται ο ορισμός του ΑΟΔ. Στην ουσία πρόκειται περί ΟΣΔ με κερδοσκοπικό χαρακτήρα και χωρίς έλεγχο των μελών του καίτοι η διεθνής πρακτική όσον αφορά τους ΑΟΔ διαφέρει ριζικά από τον τρόπο αντιμετώπισής τους στο σχέδιο Νόμου.
  8. Άρθρο 3δ. Ως δικαιούχοι αναγνωρίζονται και οι νομικές οντότητες, άρα και οι εκδότες. Μέλος των ΟΣΔ μπορεί να είναι επίσης και οντότητα δικαιούχων (δηλαδή και ΑΟΔ).
  9. Ως ΓΣ μελών νοείται το όργανο στο οποίο μετέχουν τα μέλη του και ασκούν δικαίωμα ψήφου, ανεξαρτήτως της νομικής μορφής του Οργανισμού. Απίστευτη νομική ακροβασία. Ποια είναι η ΓΣ των μελών (και όχι μετόχων ή εταίρων) μιας ΑΕ ή ΕΠΕ;
  10. Κάθε ΟΣΔ εγκατεστημένος στην Ελληνική επικράτεια (και ΑΟΔ του άρθρου 51) απαιτείται να λάβει άδεια λειτουργίας από το Υπ. Πολ.
  11. Άρθρο 4§7, ΟΣΔ ή ΑΟΔ εγκατεστημένοι σε άλλη χώρα μέλος της ΕΕ (και του ΕΟΧ) μπορούν να δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα χωρίς άδεια λειτουργίας του Υπ. Πολ. με απλή γνωστοποίηση στον ΟΠΙ, εφόσον λειτουργούν νόμιμα σε άλλη χώρα μέλος της ΕΕ.
  12. Άρθρο 4§8. ΑΟΔ εγκατεστημένος στην Ελλάδα γνωστοποιεί τα ίδια στοιχεία αλλά και κατάλογο δικαιούχων/είδος διαχείρισης και ο Υπουργός εκδίδει διαπιστωτική πράξη. Ασάφεια ως προς τις έννομες συνέπειες της (μη) έκδοσής της πράξης αυτής.
  13. Εισάγεται (άρθρο 7§1) τεκμήριο εκπροσώπησης των δικαιούχων από ΟΣΔ στις δε περιπτώσεις υποχρεωτικής συλλογικής διαχείρισης το τεκμήριο είναι καθολικό, αφορά δηλαδή όλους τους δικαιούχους και όλα τα έργα εκτός εάν αποδεικνύεται ότι ο ΟΣΔ δεν εκπροσωπεί κάποιους δικαιούχους ή έργα δεδομένου ότι το τεκμήριο είναι μαχητό και ανατρέπεται εάν αυτός που το αμφισβητεί αποδείξει ότι ο ΟΣΔ δεν εκπροσωπεί κάποιους δικαιούχους και/ή έργα. Το τεκμήριο ισχύει μόνον εάν υπάρχει μόνον ένας ΟΣΔ για τη συγκεκριμένη κατηγορία δικαιούχων.
  14. Σύμφωνα με το άρθρο 9 η ΓΣ των μελών του ΟΣΔ έχει ευρύτατες εξουσίες, όχι μόνον ελέγχου αλλά και διαχείρισης των υποθέσεων του ΟΣΔ. Οι σχετικές διατάξεις κυρίως δε αυτές που αφορούν τα δικαιώματα ψήφου των μελών, που μπορεί να είναι είτε φυσικά πρόσωπα (δημιουργοί) είτε νομικά πρόσωπα (εκδότες) που ενδεχομένως εκπροσωπούν χιλιάδες δημιουργούς, είναι ασαφείς και θα δημιουργηθούν τεράστια πρακτικά/νομικά προβλήματα κατά την εφαρμογή τους.

Στην παράγραφο 9 όμως του ίδιου άρθρου υπάρχει και άλλο νομικό ατόπημα. Η ίδια υποχρέωση επιβάλλεται στους ΑΟΔ του άρθρου 51 (βλ. ΑΕΠΙ σε φωτογραφία) παραγνωρίζοντας τον κεφαλαιουχικό χαρακτήρα των ΑΟΔ και το γεγονός ότι στα πλαίσια του δικαίου ΑΕ, ΕΠΕ δεν προβλέπεται συνέλευση μελών/δικαιούχων αλλά μόνο μετόχων και εταίρων.

  1. Η ΓΣ των μελών μπορεί (άρθρο 9§3) να αναθέτει στο Εποπτικό Συμβούλιο (το οποίο εισάγεται με το άρθρο 10) σημαντικές εξουσίες της. Παρόλα αυτά για να άρει την επισημανθείσα ανωτέρω (υπό 14) αντίφαση, ο νομοθέτης (άρθρο 9§8) προβλέπει ότι εάν ο ΟΣΔ, εξαιτίας της νομικής του μορφής δεν έχει ΓΣ μελών όπως η ΑΕ και η ΕΠΕ (επιβεβαίωση ότι ο ΟΣΔ μπορεί να είναι ΑΕ αρκεί να «ελέγχεται» από τα μέλη του), οι εξουσίες της ΓΣ ασκούνται από το Εποπτικό Συμβούλιο του άρθρου 10. Έχει όμως αυτό όλες τις εξουσίες της ΓΣ ή μόνον αυτές που κατ’ άρθρο 9§3 ανωτέρω μπορεί να του αναθέσει η ΓΣ και τι συμβαίνει εάν η νομική μορφή του ΟΣΔ δεν προβλέπει ούτε την ύπαρξη του Εποπτικού Συμβουλίου (π.χ. ΑΕ ή ΕΠΕ). Με άλλα λόγια οι ΟΣΔ και ΑΟΔ του άρθρου 51 υποχρεούνται να έχουν Εποπτικό Συμβούλιο, παρά τις σχετικές διατάξεις του Νόμου περί ΑΕ και ΕΠΕ;
  2. Οι διατάξεις περί υποχρεωτικού Εποπτικού Συμβουλίου όσον αφορά την εκπροσώπηση των δικαιούχων μελών σε αυτό («δίκαιη και ισορροπημένη») αποτελεί μνημείο ασάφειας και νομικής αβεβαιότητας.

Το άρθρο 9§9 προβλέπει υποχρέωση των ΑΟΔ του άρθρου 51 (δεσπόζουσα θέση) να έχουν, εκ του καταστατικού τους, ΓΣ των μελών τους. Άλλη μια φωτογραφική διάταξη για την ΑΕΠΙ, την οποία το σχέδιο Νόμου αντιμετωπίζει εκ προοιμίου ως ΑΟΔ του άρθρου 51, ενώ κάλλιστα μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι ΟΣΔ, βάσει της ευχέρειας του άρθρου 2, που επιτρέπει σε ΑΕ να είναι ΟΣΔ αρκεί να ελέγχονται από τα μέλη/δικαιούχους, κάτι νομικά εφικτό με νομικές κατασκευές. Το Εποπτικό Συμβούλιο επί ΑΟΔ του άρθρου 51 έχει ηυξημένες εξουσίες. Τα έξοδα διαχείρισης του Εποπτικού Συμβουλίου μπορούν να υπερβούν (με σημερινά δεδομένα) τα 600.000 Ευρώ κατ’ έτος για οργανισμούς μεγέθους ΑΕΠΙ (3% επί του τζίρου).

  1. Το άρθρο 12 εισάγει δικαίωμα μερικής καταγγελίας (optout) της σύμβασης ανάθεσης προς ΟΣΔ εκ μέρους των δικαιούχων.
  2. Εισάγεται ανώτατο όριο εξόδων διαχείρισης (με πολλές εξαιρέσεις) ύψους 20% επί του τζίρου των ΟΣΔ, χωρίς όμως να περιλαμβάνονται οι δικαστικές δαπάνες.
  3. Το άρθρο 19§3 προβλέπει υποχρεωτική τήρηση των αδιανέμητων ποσών σε χωριστούς λογαριασμούς. Πολύ εύστοχη διάταξη προς διευκόλυνση του ελέγχου. Τα αδιανέμητα ποσά διανέμονται με απόφαση των μελών του ΟΣΔ ή του Εποπτικού Συμβουλίου της ΑΟΔ άρθρο 51. Διάταξη αμφίβολης νομιμότητας ενόψει του ότι η παραγραφή των αξιώσεων των δικαιούχων είναι 10ετής από την ολοκλήρωση της διαδικασίας ταυτοποίησης του δικαιούχου.
  4. Το άρθρο 22§5,6-8 προβλέπει τη διαδικασία για τον προσδιορισμό της οφειλόμενης στους ΟΣΔ αμοιβής σε περίπτωση διαφωνίας με τους χρήστες. Οι διατάξεις αφορούν και τους Οργανισμούς των δημιουργών , παρά την ύπαρξη απόλυτου δικαιώματος τους και ενδεχομένως κατά παράβαση του Ν.2121/93 συνταγματικής ισχύος διατάξεων και της Συμβάσεως της Βέρνης ως ισχύει.

Το Μον. Πρωτοδικείο προσδιορίζει με ασφαλιστικά μέτρα την προσωρινά καταβαλλόμενη αμοιβή μέχρις ότου αυτή προσδιορισθεί οριστικά με απόφαση κατά την τακτική διαδικασία.

  1. Με το άρθρο 32 εισάγεται ένας (μη απαραίτητος κατά την Οδηγία 26/2014) περιορισμός στη λειτουργία και δραστηριότητες των ΑΟΔ. Απαγορεύεται δηλαδή σε ΑΟΔ να διαχειρίζονται δικαιώματα που υπάγονται σε καθεστώς υποχρεωτικής συλλογικής διαχείρισης. Η σχετική πρόβλεψη είναι, κατά την άποψή μου, αντισυνταγματική ως εισάγουσα ανεπίτρεπτο περιορισμό της οικονομικής ελευθερίας αλλά και της εξουσίας διάθεσης των δικαιούχων και μάλιστα κατά τρόπο που εισάγει διάκριση (ανεπίτρεπτη) υπέρ των ΟΣΔ και εις βάρος των ΑΟΔ που δεν βρίσκουν βάση στο κείμενο της εφαρμοζόμενης Οδηγίας. Επιπλέον, με φωτογραφική πρόβλεψη (άρθρο 51) oπεριορισμός αυτός δεν ισχύει για ΑΟΔ με δεσπόζουσα θέση (άρθρο 51), όπως (τυχαίως;) η ΑΕΠΙ, η οποία με τον τρόπο αυτό αποκτά αθέμιτο, εκ του Νόμου (!), ανταγωνιστικό προβάδισμα έναντι κάθε άλλου ΑΟΔ.
  2. Με το άρθρο 33 επομένως υλοποιούνται επαρκώς οι προβλέψεις της Οδηγίας 26/2014 για τις πολυεδαφικές άδειες επιγραμμικών δικαιωμάτων, δηλαδή του δικαιώματος αναπαραγωγής και παρουσίασης στο κοινό με κάθε τρόπο, μουσικών έργων και οι αυστηρότατες προϋποθέσεις υπό τις οποίες ένας ΟΣΔ μπορεί να χορηγεί τέτοιες άδειες χρήσης. Είναι κατά την άποψή μου εξαιρετικά αμφίβολο ένα θα υπάρξει Ελληνικός ΟΣΔ που θα επιχειρήσει κάτι τέτοιο.
  3. Το άρθρο 40 εισάγει δικαίωμα υπέρ των δικαιούχων επιλεκτικής καταγγελίας των συμβάσεών τους με ΟΣΔ που δεν χορηγεί πολυεδαφικές άδειες.
  4. Το άρθρο 44 εισάγει, αμφίβολης αξίας, δεδομένης της μη δεσμευτικότητας των σχετικών διατάξεων, μηχανισμό εναλλακτικής επίλυσης διαφορών μεταξύ ΟΣΔ, δικαιούχων, κατά οργανώσεων χρηστών και συγκεκριμένα την διαμεσολάβηση με βάση το Ν.3898/2010
  5. Το άρθρο 45, από τα σημαντικότερα του νέου σχεδίου νόμου, προβλέπει πώς καθορίζεται η αμοιβή για δημόσια εκτέλεση μουσικής (νομικά κακότεχνος όρος δεδομένου ότι το άρθρο 49 του Ν.2121/93 αφορά μόνο νομίμως κυκλοφορούντες ήδη υλικούς φορείς ήχου) σε εμπορικά καταστήματα και επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος.

α. Προβλέπεται κατ’ αρχήν διαπραγμάτευση και συμφωνία μεταξύ των ίδιων των ΟΣΔ με πρόσκληση του ΟΠΙ.

β. Η διαπραγμάτευση, εάν δεν υπάρξει συμφωνία των ΟΣΔ, διεξάγεται από την αντιπροσωπευτική οργάνωση των χρηστών (ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ και ΣΕΛΛΕ συν εκπροσώπους ΚΕΔΕ) με κάθε ΟΣΔ χωριστά.

γ. Εάν τα μέρη δεν επιθυμούν διαπραγμάτευση ή αυτή αποτύχει, τότε η διαφορά επιλύεται αποκλειστικά από το Εφετείο Αθηνών (τμήμα Πνευματικής Ιδιοκτησίας) κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας ΑΛΛΑ ΜΟΝΟΝ ΕΑΝ ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ ΜΕΡΗ ΤΟ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ.

Είναι απορίας άξιο γιατί εισάγεται όλη αυτή η χρονοβόρα διαδικασία εάν η προσφυγή στο Εφετείο ΔΕΝ είναι υποχρεωτική και επαφίεται στη βούληση ων μερών.

Είναι προφανής η απόπειρα (πλήρως αποτυχημένη) του νομοθέτη να άρει την προφανή αντίθεση της διάταξης του άρθρου 45 με τις διατάξεις του Ν.2121/93 και της Σύμβασης της Βέρνης περί απολύτου δικαιώματος του δημιουργού, μη υποκείμενου σε δικαστική αποτίμηση της αξίας του, σε αντίθεση με την ενοχική και μόνον αξίωση για εύλογη αμοιβή (άρθρο 49 του Ν.2121/93) των δικαιούχων. Εφόσον η προσφυγή στο Εφετείο απαιτεί και τη συναίνεση του δημιουργού «διατηρείται έμμεσα» ο απόλυτος χαρακτήρας του δικαιώματός τους αλλά χάνει κάθε απολύτως πρακτική αξία η σχετική διάταξη. Μια τρύπα στο νερό ή στάχτη στα μάτια και ποιών;

Στην πράξη δε η άρνηση μέρους να προσφύγει στο Εφετείο οδηγεί στην εφαρμογή των τότε ισχύοντων αμοιβολογίων των ΟΣΔ (δηλαδή, κατά την πρώτη εφαρμογή του Νόμου των αμοιβολογίων που σήμερα ισχύουν) και τα μέρη δικαιούνται να καταφύγουν στις σήμερα ισχύουσες διατάξεις περί προσωρινού και οριστικού προσδιορισμού της αμοιβής σύμφωνα με τα άρθρα 22§6 και 7 ανωτέρω!

Η διάταξη είναι επιεικώς κακότεχνη και πρέπει να τροποποιηθεί ριζικά, γιατί εάν ψηφισθεί ως έχει τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν από την εφαρμογή της θα είναι αξεπέραστα και θα οδηγήσουν σε πλήρη αναρχία μια ήδη «διαλυμένη» αγορά.

  1. Το άρθρο 51 περί ΑΟΔ με δεσπόζουσα θέση στην Ελληνική αγορά (φωτογραφία ΑΕΠΙ) επιβάλλει την υποχρέωση (είναι νομικά υλοποιήσιμη;) να έχουν, ανεξάρτητα από τη νομική μορφή λειτουργίας τους), ΓΣ των μελών και Εποπτικό Συμβούλιο και στις ΑΟΔ αυτές εφαρμόζοντα όλες οι διατάξεις περί ελέγχου, διαχείρισης κ.λπ. που ισχύουν για τους ΟΣΔ. Η διάταξη είναι καταφανώς φωτογραφική, επιχειρούσα να ρυθμίσει νομοθετικά, εκ των προτέρων, τον τρόπο λειτουργίας της ΑΕΠΙ, εισάγοντας περιορισμούς αλλά και ευνοϊκές εξαιρέσεις υπέρ της (π.χ. δικαίωμα δραστηριοποίησης σε περιπτώσεις υποχρεωτικής συλλογικής διαχείρισης ενώ κάτι τέτοιο απαγορεύεται στους υπόλοιπους, ημεδαπούς και εκτός ΕΕ τουλάχιστον, ΑΟΔ).

Εάν η ΑΕΠΙ ισχυρισθεί, όπως πιθανολογείται σφόδρα, ότι είναι ΟΣΔ ελεγχόμενος από τα μέλη/δικαιούχους της και όχι ΑΟΔ με δεσπόζουσα θέση, θα έχουμε πάλι μια μακρόχρονη δικαστική αντιδικία περί το καθεστώς λειτουργίας της ΑΕΠΙ με ενδεχομένως ανυπολόγιστες αρνητικές συνέπειες για τους δικαιούχους και τους νομοταγείς χρήστες που εξακολουθούν σε αντίθεση με πολλούς, να συμμορφώνονται με τις νόμιμες υποχρεώσεις τους έναντι των δικαιούχων.

Όπως επισημάνθηκε και ανωτέρω το σχέδιο Νόμου αποτελεί μια πλήρως αποτυχημένη απόπειρα συγκερασμού αντίθετων νομικά απόψεων και σύγκρουόμενων συμφερόντων όχι με τις απαραίτητες τομές αλλά με νομική «κοπτοραπτική».

  1. Το άρθρο 52 προβλέπει σε έκτακτες περιστάσεις (χρεοκοπία στην ουσία), δικαστικό διορισμό Επιτρόπου Εξυγίανσης ο οποίος «αναλαμβάνει τη διοίκηση του νομικού προσώπου υποκαθιστώντας τα καταστατικά όργανα διοίκησης και διαχείρισης του ΟΣΔ στην άσκηση των εξουσιών τους».

Η διάταξη, ως προς τις αρμοδιότητες του Επιτρόπου, είναι νομικά σαφής, σε πλήρη όμως αντίθεση με όσα σήμερα ισχύουν και όσα το σχέδιο Νόμου προβλέπει στο άρθρο 55§16α (που επικυρώνει τη σήμερα ισχύουσα στην ΑΕΠΙ κατάσταση) όσον αφορά τις αρμοδιότητες του προσωρινού Επιτρόπου. Οι εξουσίες του προσωρινού Επιτρόπου είναι ασαφείς, αντιφατικές και διαπιστωμένες με κακότεχνο νομικά τρόπο, με άμεσο αποτέλεσμα την αβεβαιότητα που σήμερα επικρατεί και ως προς το ποιος διοικεί και εκπροσωπεί την ΑΕΠΙ κατά τη διάρκεια της θητείας του προσωρινού επιτρόπου.

  1. Το άρθρο 53 εισάγει την από καιρό αναμενόμενη νομοθετική παρέμβαση όσον αφορά τη διαδικτυακή πειρατεία. Φοβούμαι ότι η απαιτούμενη (συνήθως πολύ χρονοβόρα στην Ελλάδα) σύσταση της αρμόδιας Επιτροπής αλλά και η ασάφεια που επικρατεί ως προς το δικαίωμα παράλληλης άσκησης ένδικων βοηθημάτων ταυτόχρονα με την προσφυγή στη σχετική διαδικασία θα οδηγήσουν σε «περιπέτειες» με αποτέλεσμα η διάταξη να μείνει στην ουσία αλυσιτελής.

Η ύπαρξη εκκρεμοδικίας ή και απόφασης διαπιστωτικής της παράβασης αποκλείει την παρέμβαση της αρμόδιας Επιτροπής, αφού τότε η υπόθεση τίθεται εκ του Νόμου στο αρχείο. Εάν οι συντάκτες του Νόμου επιθυμούν πράγματι την εφαρμογή της διάταξης κα όχι την υπονόμευσή της, η σχετική πρόβλεψη πρέπει να διαγραφεί άμεσα.

Πολύ θετική αντιθέτως είναι η διάταξη βάσει της οποίας «η άρση του απορρήτου για τη διακρίβωση της προσβολής που τελείται στο διαδίκτυο σε βαθμό κακουργήματος δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων». Προσπερνώντας τα λεκτικά ατοπήματα της διάταξης (ενδεικτικά της όλης προχειρότητας) είναι σαφές ότι αυτή διευκολύνει αποφασιστικά τη δίωξη της διαδικτυακής πειρατείας, που συχνά ήταν αδύνατη λόγω των περιορισμών στην άρση του απορρήτου των στοιχείων των προσβολέων. Ίσως η θετικότερη διάταξη στην κατεύθυνση πάταξης της διαδικτυακής πειρατείας.

  1. Με το άρθρο 54 παρέχεται εξάμηνη προθεσμία στους υφιστάμενους ΟΣΔ και ΑΟΔ να συμμορφωθούν με τις νέες εκ του Νόμου υποχρεώσεις τους ιδίως όσον αφορά τον ορισμό μελών ΓΣ και Εποπτικού Συμβουλίου.
  2. Με τις μεταβατικές διατάξεις επέρχονται αρκετές τροποποιήσεις στο άρθρο 18 Ν.2121/93 (αμοιβή για αναπαραγωγή για ιδιωτική χρήση) και καθίσταται σαφές ότι στο σχετικό τέλος υπάγονται και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, tablets, smartphones με μέγεθος μνήμης RAM άνω των 4GB. Η αμοιβή ορίζεται σε 1% της αξίας του ενώ για τις συσκευές αναπαραγωγής ορίζεται σε 6% και σε 4% για φωτοτυπικές συσκευές, εκτυπωτές, φωτοτυπικό χαρτί κ.λπ.
  3. Η μετατροπή σε χρηματικές ποινών στερητικών και ελευθερίας για παράβαση του Ν.2121/93, ορίζεται στο πενταπλάσιο των συνήθων ορίων που ορίζει ο ΠΚ.

 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Και μια τελευταία σκέψη από κάποιον που ασκεί επί τριάντα και πλέον χρόνια μάχιμη δικηγορία στο χώρο της Πνευματικής και Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας.

Το σχέδιο Νόμου, όπως εξάλλου και ο Ν.2121/93, αποτελεί συρραφή πολλές φορές αντίθετων μεταξύ τους απόψεων, απόπειρα συμβιβασμού διαφορετικών συστημάτων σκέψης και ικανοποίησης των… πάντων ή έστω όσο το δυνατόν περισσότερων με λογική συντεχνιακή και προφανώς νομικά αναποτελεσματική.

Γι’ αυτό, όπως και ο Ν.2121/93, θα αποτύχει να ρυθμίσει με ενιαίο, συστηματικό και ασφαλή νομικά τρόπο την «αγορά» των πνευματικών δικαιωμάτων, εκτός εάν έστω και την τελευταία στιγμή, οι συντάκτες του αποφασίσουν ποιος είναι ο σκοπός που θέλουν να υπηρετήσουν (και όχι να βουλώσουν τρύπες ή να περιορίσουν αντιδράσεις θιγόμενων ομάδων) και με ποια νομοτεχνικά μέσα (αλλά και διατυπώσεις) θα το επιτύχουν.

Η ψήφιση του Νόμου κατά τη διαδικασία του επείγοντος (για ένα νομοσχέδιο που έχει ήδη «καθυστερήσει» ή κυοφορείται δύο, τουλάχιστον, χρόνια) δεν προσφέρει καλές υπηρεσίες σε κανέναν από τους εμπλεκόμενους και κυρίως στη μελλοντική λειτουργία της αγοράς αλλά και την ορθή απονομή της Δικαιοσύνης στο μέλλον αφού και πάλι οι δικαστές θα κληθούν να ερμηνεύσουν και να εφαρμόσουν διατάξεις ασαφείς, ατελείς και πολλές φορές αντιφατικές.

Εάν τα σημαντικά αυτά θέματα τα οποία αφορούν το υπό συζήτηση σχέδιο Νόμου, δεν συζητηθούν διεξοδικά ώστε να υπάρξει σαφής και συστηματική ρύθμισή τους με ασφάλεια δικαίου, άλλη μια απόπειρα «ανανέωσης» στο δίκαιο περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας, θα έχει πέσει στο κενό με συντριπτικά -για τους ενδιαφερόμενους- «κατάγματα».

 

Κρίτων Μεταξόπουλος, LL.M

Α. & Κ . Μεταξόπουλος και Συνεργάτες Εταιρία Δικηγόρων